Flatblog: Vrae oor God Deel III

Ek het 'n boek met die naam Bybelantwoorde op al jou vrae van Elmer Towns. Die (dik) boek probeer, waar moontlik, 'n Bybelse antwoord gee op elke moontlike geloofsvraag en probleem. As ons vrae oor God bespreek, is dit een manier van doen - 'n sistematiese hantering en beantwoording van al die moontlike vrae daarbuite. Blogs is egter nie die plek waar jy sulke ambisieuse projekte aanpak nie.

Change of tack
Soms is dit net so bevredigend om te verstaan waarom jy 'n sekere vraag vra, as om 'n antwoord daarop te kry. Veral as my (ons) vrae nie definitiewe antwoorde het nie of as daar dalk te veel weersprekende antwoorde op my (ons) betrokke vraag is.

In Vrae oor God II het ons afgesluit met - Dalk is dit raadsaam om in ons hantering van die gesprek oorsigtelik na ons westerse samelewing se manier van dink te gaan kyk. Verstaan ons iets daarvan, verstaan ons dalk ook baie meer van die vrae waarmee ons rondloop.

Dit is wat ons hier gaan probeer....

'n Goeie plek om te begin, in jou studie van die westerse samelewing, is die antieke Grieke. Antieke Griekeland word die geboorteplek of die wieg van die westerse beskawing genoem. En, ek dink, as jy die antieke Grieke verstaan, het jy reeds begin om baie van die weste te verstaan.

Vooraf
Ek probeer telkens by belangrike terme ook hulle engelse ekwivalente te gee, waar nodig, sodat jy tussendeur verder kan lees by Wikipedia of wat ook al jou gif is. So stimuleer ons gesprek en verstaan. O' ja, nog 'n goeie online bron is The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Voordat ons na die antieke Grieke gaan kyk verskaf ek eers 'n tydslyn van beide die antieke Grieke en die Israeliete. Beide is welliswaar verkort en fokus op dit wat ons gaan hanteer maar behoort mens 'n goeie idee te gee van wat waar inpas.

Die belangrikste wat ons voor die hantering van die tydslyne moet noem is die Griekse Polis - stadstaat. Die antieke Grieke het in stadstaatjies gebly. Elke stadstaatjie was soos 'n onafhanklike land met sy eie regeringsvorm. Die een was 'n demokrasie (Athene) terwyl die ander een 'n oligargie (Sparta) was. Elkeen het sy eie weermag, ekonomie, regstelsel, vereistes vir burgerskap, slawe en rangordes gehad. En dit was ernstige sake. Jou stad was jou alles, nie net jou blyplek nie. As mense praat van die wonderlike dinge wat die antieke Grieke gedoen het, praat hulle gewoonlik meestal van Athene, die belangrikste stadstaat in Griekeland.

Tydslyn vir die Grieke
Nie veel is bekend van die voorgeskiedenis van die Grieke nie. Argeologiese opgrawings begin egter plek-plek meer lig werp op die tyd.

7000 vC Argeologiese bewyse van klein kosproduserende ekonomieë, eenvoudige hutte en seevaarders vanaf op die vasteland van Griekeland.
1250 vC Trojaanse Oorlog (1250 or 1210). Die blockbuster Troy met Brad, Orlando en me Kruger (bless her tender soul) is gebasseer op die gedigte (die Iliad) van ‘n blinde digter met die naam van Homerus wat van die oer geskiedenis van die Grieke vertel. Die bekende oorlog met die Trojaanse perd speel volgens Homerus in die tyd af.

Antieke Tye
Die tydperk wat ons as die antieke Griekse beskawing ken, na die oertyd, begin min of meer rondom 850 - 750 vC.
750 vC Griekse alfabet word vasgestel. Homerus skryf sy gedigte van oorgelewerde glorie dae nou reeds verby.
625 vC Thales (625-545). Thales word as die eerste filosoof, ten minste waarvan ons weet, gereken. Hy het gesê alles is water.
569 vC Pythagoras (ca. 569-475) born in Samos. Enigiemand wat wiskunde (veral meetkunde) op skool gehad het, ken die geniale denker.
594 vC Die fondasie vir demokrasie word in die stad Athene gelê.
546 vC Demokrasie beleef ‘n terugslag in Athene toe diktator oorneem.
510 vC Demokrasie in Athene word herstel.
508 vC Athene kry ‘n demokratiese konstitusie.
490 vC Slag te Marathon. Atheners verslaan Darius en sy Persiese Ryk. Gaan lees oor die slag na. Baie interessant. Ons gebruik vandag nog die woord Marathon wanneer ons met Nike tekkies draf.
480 vC Slag te Thermopylae. Die Spartane gee die nuwe Persiese Koning Xerxes en sy magte ‘n les in vasberadenheid. Die fliek 300 met die male models wat die rolle van die Spartane vertolk, vertel van die slag.
479 vC Slag te Plataea. Grieke gee die Persiese ryk weer pakslae, they just don’t seem to give up?
460 vC Goue era van Athene en Grieke begin met Perikles in Athene.
450 vC Protagoras die Sofis besoek Athene.
449 vC Bou van Acropolis en Parthenon begin.
404 vC Athene word verslaan na ‘n uitmergelende oorlog met Sparta.
403 vC Athene herwin weer onafhanklikheid en begin met herstel.
399 vC Sokrates kry die doodstraf.
380 vC Plato, leerling van Sokrates, vestig sy skool te Athene.

359 vC Philip II, word die koning van Macedonië.
338 vC Macedonië verslaan Athene en sy bondgenote en neem so beheer van Griekland.
336 vC Phillip II vermoor. Aleksander (die Grote), sy seun, word koning.
335 vC Aristoteles, leerling van Plato, begin sy eie skool in Athene.
334 vC Aleksander verslaan die Persiese magte by die Granicus rivier in Anatolia.
333 vC Aleksander verslaan die Persiese magte by Issus.
323 vC Aleksander die Grote sterf.
200 vC Rome, die nuwe Supermoondheid, begin die Grieke stelselmatig oorheers.

Tydslyn vir die Israeliete
1500 BC A caravan trader, Abraham, leads Semitic nomads from Sumer to Canaan and then on to Egypt (Hebrews).
1400 BC Canaanites found Urusalim (Jerusalem).
1300 BC Iron age in Palestine.
1250 BC Indo-European tribes (Philistines) move to Palestine (named after them) from the Aegean sea.
1250 BC The Hebrews move from Egypt to Palestine (Moses).
1230 BC Hebrew leader Joshua conquers part of Palestine.
1025 BC The Hebrew king Saul defeats the Philistines and unifies Israel with capital in Jerusalem.

1000 BC David succeeds Saul.
961 BC David's son Solomon succeeds David.
930 BC Solomon builds a temple in Jerusalem for the Jews.
922 BC King Solomon dies and the Hebrew kingdom splits in two, Israel to the north (ten tribes) and Judea (Jerusalem) to the south (two tribes).
722 BC Sargon II of Assyria conquers Israel and forcefully relocates Jews (Jewish diaspora).
587 BC Nebuchadnezzar II conquers Judea (southern kingdom of the Hebrews), destroys Jerusalem and deports thousands of Jews (second Jewish diaspora) to Babylonia.
550 BC The Old Testament is composed.
538 BC Cyrus of Persia sacks Babylon and frees the Jews.
515 BC The Jews rebuild the temple of Jerusalem.
332 BC Palestine is invaded by Alexander the Great.
323 BC Alexander dies and his empire splits, with Palestine being controlled by the Ptolemaics (Alexandria).
260 BC The Old Testament is translated from Hebrew into Greek by scholars of Alexandria (the "Septuagint").
63 BC Roman leader Pompeus captures Jerusalem and occupies Palestine.
6 BC Jesus is born in Betlehem.

Uit die geskiedenis blyk dit dat die Egiptenare een van diee eerste Supermoondhede van die antieke wêreld was, daarna die Assiriërs met hulle hoofstad Nineve, daarna die Babiloniërs met Babilon, toe die Persiese Ryk wat Babilon oorgeneem en hulle eie hoofstad gemaak het. Die Assiriërs het die Tien Stamme Ryk weggevoer. Ons het tot vandag toe geen verdere inligting rakende wat met hulle gebeur het nie. Die Twee stamme Ryk is weggevoer deur die Babiloniërs net om weer deur die Persiese Ryk toegelaat te word om terug te keer. Dit is dieselfde Persiese Ryk met wie die Griekse stadstate in 'n verbete geveg betrokke was. Die Macedoniërs onder leiding van Aleksander die Grote het daarna die toneel oorheers. Die Macedoniërs was grieke (bietjie van buitestaanders) van die vasteland uit die noorde en 'n Koninkryk van hulle eie, anders as die Griekse stadstate van die suide. Na Aleksander het sy generaals die ryk tussen hulle opgedeel totdat die Romeine jare daarna weer die toneel oorheers het.

Vir 'n beter verwysing kan jy map of ancient Greece google by images, of op die kaart hieronder kliek.

Op die kaart -
Macedonië is in die noorde net bo Mt Olympus.
Athene is in die suide net bo Attica.
Sparta is meer suid net onder Arcadia.
Die Griekse stadstaadtjies is rondom Attica en Arcadia geleë.
Troje is oos, op die vasteland vandag bekend as Turkye, toe al die Grieke se vyand.